నేటినుండి ఉపవాస దీక్షలు ప్రారంభం
రంజాన్‌కా చాంద్‌ నజర్‌ ఆగయా అంటూ ముస్లింసోదరులు ఒకరికొకరు ముబారక్‌ (శుభాకాం క్షలు) తెలుపుకున్నారు. ముస్లిం సోదరులు పవిత్రంగా భావించే రంజాన్‌ మాసం ఉపవాస దీక్షలు శుక్రవారం నుంచి ప్రారంభమవుతున్నాయి. ఆధ్యాత్మిక, సోదరభావాన్ని పరిమ ళింపజేసే పవిత్రమాసంగా రంజాన్‌ను భావిస్తారు. ముస్లింల దైవం అల్లా తన దివ్య సందేశాన్ని మానవాళికి అందించిన దైవ సందే శాన్ని దూత అందరికీ చేరవేసిన మాసంగా భావిస్తారు. ప్రవక్త హజ్రత్‌ మహ్మద్‌ (సల్లలాహు వాలిహి వసల్లం) ద్వారా దివ్య ఖురాన్‌ దివినుండి భువికి దిగివచ్చిన పవిత్ర మాసంగా రంజాన్‌ మాసాన్ని అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో గడుపుతారు. ఈ మాసంలో ముస్లింలు నిష్టతో కూడిన ఉపవాస దీక్షలు పాటిస్తారు, ఉర్దూ క్యాలండర్‌ ప్రకారం సంవత్సరంలోని 9వ మాసంలో రంజాన్‌ నెల వస్తుంది. మొత్తం 29 రోజులపాటు ఉపవాస దీక్షలు చేపడ తారు. ఈ దీక్షలను తెల్లవారు జామున సూర్యోదయానికి ముందు, సాయంత్రం సూర్యాస్తమయం తర్వాత నియమ నిష్టలతో పూర్తిచేస్తారు. దీక్షాసమయంలో సత్యసం భాషణ, నైతిక ధర్మాచారాలతో దైవవిశ్వాసాన్ని పొందడానికి ప్రయత్నిస్తారు. ఉపవాసంచేసేవారు సాయంత్రం దీక్ష విరమించే వరకూ నీటినికూడా తాగరు. కనీసం లాలా జలాన్ని కూడా గొంతుదాటి లోనికి వెళ్ల కుండా జాగ్రత్త పడతారు. తెల్లవారు జామున లేచి అల్పాహారం తీసుకుని దీక్షను ప్రారంభి స్తారు. దీనిని సహార్‌ అంటారు. సూర్యో దయానికి ఫజర్‌ నమాజ్‌, మధ్యాహ్నం జోహర్‌ నమాజ్‌, సాయంత్రం 4నుండి 5వరకు అసర్‌ నమాజ్‌ చేస్తారు. సాయంత్రం 6గంటలకు ప్రార్థనా మందిరాలు (మజీద్‌)కు చేరుకుని ఉపవాస దీక్షలను విడుస్తారు. తమవెంట తెచ్చుకున్న పండ్లతో దీక్షను విరమించి మగ్రీభ్‌ నమాజ్‌ చేస్తారు. అనంతరం భోజనా లు ముగించుకుని ఇషా నమాజ్‌ తర్వా త తరావీ నమాజ్‌కు సిద్ధమవుతారు.
సోదరభావాన్ని పెంపొందించే ఇఫ్తార్‌ ..
ఫిత్రా .. రంజాన్‌ మాసంలో ముస్లింసోదరులు తన ఆర్థిక స్థోమతతో సంబంధం లేకుండా తన సంపాదనలో కొంతమేరకు దానం చేయాల్సి ఉంటుంది. దీనినే ఫిత్రాగా పిలుస్తారు. కుటుంబ సభ్యుల లెక్కన నాణ్యమైన గోధుమలు, జొన్నలు కిలో విలువ లెక్కగట్టి ఆలెక్కప్రకారం ఒక మనిషికి ఒక కిలో విలువకట్టి డబ్బులు పేదలకు పంచిపెట్టడమే ఈ ఫిత్రా ఆనవాయితీ.
దురలవాట్లకు దూరంగా .. సిగరెట్‌, బీడీ, మద్యపానం, గుట్కాలతో పాటు ఇతరాత్ర అలవాట్లు సాధారణమైనా రంజాన్‌లో ఇలాంటి వాటికి దూరంగా ఉంటారు. ఈ పవిత్ర మాసంలో ముస్లిం లంతా విధిగా రోజా పాటించి అల్లా నిర్ధేశించిన అన్నిరకాల నమాజ్‌ను ఆచరిం చాలని ఖురాన్‌ ఆదేశిస్తుంది. అనారోగ్యం, దూర ప్రయాణాలు, ఇరత కారణాలతో కొందరికి మినహాయిం పు ఉంటుంది. అధికశాతం ముస్లింలు రంజాన్‌లో ఉపవాస దీక్షలను పాటిస్తారు. దురవాట్లకు బానిసైన చాలా మందిసైత ం నెలరోజులు మాత్రం ఉపవాసం ఉంటారు. ఉపాదీక్షలు లేనివారుసైతం తరా వి నమాజులకు వెళ్తుంటారు.
రంజాన్‌ ఉపవాస దీక్షలో ఉన్నవారు తెల్లవారు జాము నుండి సూర్యాస్తమయం వరకు ఎలాంటి ఆహారంగాని మంచినీళ్లుగాని తీసుకోరు. అయితే దీక్ష విరమణకు పండ్లను ఆరగిస్తారు. ముఖ్యంగా ఖర్జూర పల్లకు మతపరంగా ప్రాధాన్యముంది. మహ్మద్‌ ప్రవక్త ఉపవాస దీక్షను ఖర్జూర పళ్లుతిని విరమించారని ప్రతీతి. అందువల్ల ముస్లింలు రోజావిరమణ సమయంలో ఖర్జూర పళ్లను తినడం పవిత్ర కార్యంగా భావిస్తారు. ఇఫ్తార్‌లో జామ, సేపులు, ద్రాక్ష, పుచ్చకాయలు, అనాస, బొప్పాయి, సంత్రా, మోసంబి, అరటిపండ్లు తీసుకుంటారు. హలీం, హరీష్‌, దైవడ, ఇతర తి బండారాలకోసం ప్రత్యేకంగా హోటళ్లు వెలుస్తాయి.
29రోజులు.. 3 భాగాలు ..
రంజాన్‌ నెలను మూడు భాగాలుగా భావిస్తారు. ఇందులో తొలి 10రోజులు ఉపవాస దీక్షలుండటాన్ని రహమత్‌ (దయను పొందుట), రెండో పదిరోజలు ఉపవాసముంటే మగ్‌ఫిరత్‌ (క్షమకోరడం), మూడోది పదిరోజులు ఉపవాసాలను జాహ్నంసే నజ్జత్‌ (నరకం నుంచి విముక్తి) అని పిలుస్తారు. చివరి 10రోజుల్లో వచ్చే బేసి సంఖ్యలైన 21, 23, 25, 27, 29 రోజుల్లో ఉపవాస రాత్రుల్లో ఖురాన్‌ను అల్లా భూమిమీదకు పంపినట్లు విశ్వసిస్తారు. ఆ రాత్రిని గుర్తించి జాగరణచేస్తే దేవుడు పాపాలను తొలగించి కోర్కెలు తీరుస్తారని విశ్వాసం. ఈ రాత్రులను తఖ్రత్‌ అని పిలుస్తారు.
షబ్‌-ఎ-ఖదర్‌ ..
రంజాన్‌ మాసంలో 26వరోజున షబ్‌-ఎ-ఖదర్‌ జరుపుకుంటారు. ఆ రోజున 30 ఫారాల ఖురాన్‌ను పఠిస్తారు. ఖురాన్‌ పఠనం ఈరోజు ముగుస్తుంది. అదేరోజు రాత్రి మజీదులతోపాటూ తమ గృహాల్లో జగ్‌నేకిరాత్‌ (జాగరణ) పాటిస్తారు. ఈ సందర్భంగా కొత్త బట్టలు ధరించి జాగరణలో పాల్గొని అల్లాకు ప్రత్యేక ప్రార్థనలు చేస్తారు. అనంతరం నెల రోజులపాటు ఖురాన్‌ను చదివి వినిపించిన హఫీజ్‌-ఎ-ఖురాన్‌(మౌల్విసాబ్‌)ను మస్‌జిద్‌ కమిటీల ఆధ్వర్యంలో సన్మానించి తమవంతు సహకారం అందజేస్తారు.
ఇస్లాం నిర్ధేశించిన ఐదు సూత్రాల్లో జకాత్‌ ఒకటి. దీనినే దాన ధర్మాలకు ప్రతీకగా చెబుతారు. తమవద్ద ఉన్న ఆస్తిపాస్తులో కొంతైనా నిరుపేదలకు పంచివ్వాలన్నదే జాకత్‌ సారాంశం.
ఎతెకాఫ్‌ వ్రతం ..
రంజాన్‌ మాసంలో 21వ రోజు రాత్రినుండి పండగ ముందురోజు వరకు ఉపవాస దీక్షాపరులు ఎతెకాఫ్‌ వ్రతాన్ని చేస్తారు. ఈ సందర్భంగా వారు బాహ్య ప్రపంచాన్ని పూర్తిగా మరిచి మస్‌జిద్‌లలో దైవ ప్రార్థనల్లో నిమగమవుతారు. నెలవంక కనిపిస్తే వ్రతాన్ని విరమిస్తారు. పండగరోజు నమాజ్‌ అనంతరం తమతమ ఇళ్లకు చేరుకుని షీర్‌ఖుర్మా సేవిస్తారు. ప్రధాన పట్టణాలు, మండలాల్లో ఉపవాస దీక్షల అనంతరం హలీం, హరీస్‌్‌, దైవడ, కద్దుకీఖీర్‌, డబుల్‌కామీఠా, ఖుర్బానీకామీఠా తదితర వంటకాలను భుజిస్తారు.
షబ్‌-ఎ-ఖదర్‌ 26ట రోజున షబ్‌-ఎ-ఖాదర్‌ జరుపుకుంటారు. ఆరోజున 30పారాల ఖురాన్‌ను చదువుతారు. ఖురాన్‌ పఠనం ఈ రోజుతో ముగుస్తుంది. అదేరోజు రాత్రి మస్‌జిద్‌లతో పాటు తమ గృహాల్లో జగ్‌నేకిరాత్‌ (జాగరణ) చేస్తారు. ఈ సందర్భంగా కొత్తబట్టలు ధరించి జాగరణలో పాల్గొని అల్లాకు ప్రత్యేక ప్రార్థనలు చేస్తారు.
